Civiele normen
De gedupeerde die een schadevergoeding wil vanwege de beroepsfout van een zorgverlener, die gaat naar de rechtbank om die schadevergoeding af te dwingen. Een schikking buiten de rechter om komt helaas maar weinig voor, omdat de zorgverlener meestal is verzekerd voor beroepsfouten en verzekeraars niet graag schikken. In de meeste gevallen komt het dan ook aan opeen discussie in de rechtbank en onze advocaten loodsen je door dat proces.
In de rechtbankprocedure zal de gedupeerde aannemelijk moeten maken dat de zorgverlener civiele normen heeft geschonden. De belangrijkste norm in dat verband is de wettelijke zorgplicht van de zorgverlener. Een zorgverlener moet, ingevolge het oude arrest Speeckaert, handelen als een "redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsgenoot". Doe de zorgverlener dat niet, dan handelt hij niet volgens de professionele standaard en onvakkundig. Wat daaronder precies moet worden verstaan is in juridisch jargon “casuïstiek”, of beter gezegd: koffiedik kijken. Dat maakt de uitkomst onzeker, maar het geeft ook speelruimte aan de goede advocaat. De rechtbank spiegelt het handelen van de zorgverlener aan dat van de maatman-zorgverlener, en komt vervolgens tot een oordeel: wel of geen schadevergoeding. Een bijzonderheid voor de medische aansprakelijkheid bestaat in de centrale aansprakelijkheid van het ziekenhuis. Het maakt niet uit met wie de behandelingsovereenkomst is gesloten; het ziekenhuis is aansprakelijk voor het handelen van al haar zorgpersoneel.
Tuchtnormen
De gedupeerde die wil dat het handelen van de zorgverlener (ook) wordt beoordeeld door een college van vakgenoten, die start een tuchtprocedure. De schadevergoeding in een rechtbankprocedure wordt meestal wel gedekt door de verzekeraar, maar met de tuchtprocedure loopt de zorgverlener het risico zijn vak niet langer te kunnen uitoefenen. Een tuchtmaatregel raakt de zorgverlener zo bezien meer dan een veroordeling tot schadevergoeding. Overigens vallen alleen de BIG-geregistreerde zorgverleners onder het tuchtrecht. Het tuchtrecht ziet op dertien zorgberoepen.
Het medisch tuchtcollege, of formeel het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg, is een gewichtig college waarin medici ook leden van de rechterlijke macht zitting nemen. Op grond van de Wet BIG is de aan het tuchtrecht onderworpen terzake van vrijwel elk handelen in zijn beroepsuitoefening. In de praktijk wordt veel gewicht toegekend aan de protocollen. Zijn de protocollen niet nageleefd, dan heeft de zorgverlener wat uit te leggen. Het medisch tuchtcollege kan aan de zorgverlener een waarschuwing, berispring, geldboete, schorsing, ontzegging of doorhaling in het register opleggen. Bijzonder is dat het tuchtcollege aan de zorgverlener ook bijzondere voorwaarden kan opleggen bij de verdere uitoefening van zijn werkzaamheden.