Civiele normen
De gedupeerde die een schadevergoeding wil vanwege de beroepsfout van een accountant, die gaat naar de rechtbank om die schadevergoeding af te dwingen. Een schikking buiten de rechter om komt helaas maar weinig voor, omdat de accountant meestal is verzekerd voor beroepsfouten en verzekeraars niet graag schikken. In de meeste gevallen komt het dan ook aan op een discussie in de rechtbank en onze advocaten loodsen je door dat proces.
In de rechtbankprocedure zal de gedupeerde aannemelijk moeten maken dat de accountant civiele normen heeft geschonden. De belangrijkste norm in dat verband is de wettelijke zorgplicht van de accountant. Een accountant heeft, ook volgens de Hoge Raad, de zorg van een redelijk bekwaam en redelijk handelend accountant in acht te nemen. Wat daaronder precies moet worden verstaan is in juridisch jargon “casuïstiek”, of beter gezegd: koffiedik kijken. Dat maakt de uitkomst onzeker, maar het geeft ook speelruimte aan de goede advocaat. De rechtbank spiegelt het handelen van de accountant aan dat van de maatman-accountant, en komt vervolgens tot een oordeel: wel of geen schadevergoeding.
Tuchtnormen
De gedupeerde die wil dat het handelen van de accountant (ook) wordt beoordeeld door een college van vakgenoten, die start een tuchtprocedure. De schadevergoeding in een rechtbankprocedure wordt meestal wel gedekt door de verzekeraar, maar met de tuchtprocedure loopt de accountant het risico zijn vak niet langer te kunnen uitoefenen. Een tuchtmaatregel raakt de accountant meer dan een veroordeling tot schadevergoeding.
Het tuchtcollege, de Accountantskamer, is een gewichtig college waarin behalve accountants ook leden van de rechterlijke macht zitting nemen. Op grond van zijn beroepswet, is de accountant aan het tuchtrecht onderworpen ter zake van vrijwel elk handelen in zijn beroepsuitoefening. In de praktijk wordt veel gewicht toegekend aan de beroepsverordening waarin een zestal “fundamentele beginselen” voor de accountant zijn verankerd: professionaliteit, integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid, zorgvuldigheid en vertrouwelijkheid. Zijn deze beginselen in het geding, dan heeft de accountant wat uit te leggen. De Accountantskamer kan aan de accountant een waarschuwing, berispring, geldboete en een (tijdelijke) doorhaling in het accountantsregister opleggen.